"A jednak tak było" - Stefan Krupa

„A jednak tak było” - Stefan Krupa

Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie, 1981 r.

    Wspomnienia Stefana Krupy, zawarte w książce „A jednak tak było”, to ważny dokument epoki, który nie tylko opisuje codzienność w piekle Birkenau, lecz także odkrywa przed czytelnikiem tragiczny i często przemilczany los więźniów po ewakuacji obozów.

Krupa, więzień Auschwitz-Birkenau, przetrwał to, co wydawało się nie do przetrwania – głód, przemoc, upodlenie. Jednak to, co opisuje z okresu marszu śmierci oraz pobytu w Buchenwaldzie i Flossenbürgu, poraża jeszcze bardziej. Bo najgorsze często zaczynało się właśnie po „wyzwoleniu”, gdy tłumy wycieńczonych, osamotnionych ludzi były pędzone przez wyniszczone wojną drogi Europy (tzw. marsze śmierci) Bez jedzenia, bez opieki, często umierali po cichu na poboczach, nie doczekawszy upragnionej wolności.

    Wspomnienia Krupy są bolesne i bezkompromisowe. Nie upiększają, nie upraszczają. Opisują świat odarty z godności, w którym człowiek, aby przeżyć, musiał czasem wyrzec się wszystkiego  i mimo to często nie miał szans.

    To nie tylko książka o historii, lecz również poruszające świadectwo granic ludzkiej wytrzymałości, odwagi, a czasem i rozpaczy. To także przypomnienie, że prawdziwe cierpienie nie kończyło się wraz z zamknięciem bram obozów , ono trwało nadal, często po cichu i bez świadków.

„A jednak tak było” to lektura wymagająca, lecz konieczna, zwłaszcza dziś, gdy coraz mniej pozostało świadków tamtych wydarzeń. Ich głos nie może zamilknąć.

8/10